بيشتر ما در طول عمر خود ممكن است با اين مشكل دير يا زود روبرو شويم، پس چه خوب كه اطلاعات مفيدي را در خصوص عصب كشي دندان كسب كنيم. عصب كشي يا درمان ريشه، يك درمان دندانپزشكي در شاخه اِندودنسي (اندو مخفف عصب كشي) است كه براي بهبود عفونت ريشه دندان انجام مي شود.
ساختار دندان
دندان از دو بخش تاج و ريشه ساخته شده است. كلاهك سفيد رنگي كه در دهان مشاهده مي شود و بعنوان دندان مي شناسيد همان تاج است، و بخشي از دندان كه در زير تاج يعني داخل لثه و فك فرو رفته تا تاج را محكم نگه دارد، ريشه دندان مي باشد.
عصب كشي چيست؟
دندان ها داراي سه لايه اصلي هستند:
لايه مينا كه از بيرون به داخل قرار دارد و سفيد رنگ است لايه اوليه مي باشد؛ كه دندان را احاطه كرده تا از قسمت هاي آسيب پذير داخل دندان مراقبت كند. سخت ترين ماده بدن انسان اين قسمت است.
در زير مينا عاج قرار دارد كه رنگ آن تقريبا متمايل به زرد است. در بخش هايي از دندان كه مينا تخريب شده است، مي توان تاج دندان را ديد؛ بالخصوص كساني كه به دندان قروچه مبتلا هستند و دندان هاي خود را به هم مي سايند، در قسمت جونده يا برنده، عاج دندان ها نمايان هستند. مي توان گفت عاج نسبت به مينا نرم تر است، اما تخريب پذيري بيشتري دارد.
قسمتي به نام پالپ وجود دارد، كه ناحيه اعصاب دندان و رگ هاي خوني است؛ يعني تنها بخش زنده دندان پالپ مي باشد كه تغزيه دندان بر عهده آن است. براي بهبود پالپ دندان كه دچار عفونت شده، بايد كاملا تخليه و تميز شود و سپس با مواد مخصوص پر شود، كه به انجام اين مراحل عصب كشي مي گويند.
چه زماني به عصب كشي دندان نياز است؟
در گزينه هايي كه پالپ دندان داراي عفونت غير قابل درمان باشد، راهي جز تخليه و پر كردن آن وجود ندارد. علت آسيب ديدگي پالپ دندان عموما جزو موارد زير است:
- درد بي دليل دندان
- درد دندان هنگام جويدن يا خوردن غذا و نوشيدن نوشيدني هاي سرد و گرم
- تغيير رنگ و سياه شدن دندان
- لق شدن دندان
- ورم كردن و خارج شدن چرك از لثه
- احساس درد در ناحيه سر و گردن
- آبسه دندان
- شكسته شدن دندان در يك حادثه مانند تصادف، ورزش، بازي كردن و... .
- عدم درمان پوسيدگي عميق پالپ دندان
- پخش شدن پركردگي قديمي يا نامناسب كه زير آن پوسيدگي رخ داده است
همچنين اگر هر نشانه اي مانند درد دندان، ورم كردن لثه يا هر اتفاق غير معمولي را حس كرديد، حتما به دندانپزشك مراجعه كرده تا وضعيت دندان هايتان مورد ارزيابي قرار بگيرد. براي پركردگي ها و عصب كشي هاي دندان هاي قديمي هم بصورت مرتب، براي بررسي مواردي چون جدايي از دندان يا ترك خوردن، به دندانپزشك مراجعه كنيد تا مشكل فورا برطرف شود.
نشانه هاي اصلي عفونت پالپ دندان
- درد در هنگام جويدن، خوردن يا نوشيدن، مخصوصا زماني كه دماي آن خيلي سرد يا گرم باشد.
- لق شدگي دندان
تشخيص دقيق وضعيت پالپ دندان تنها با عكس كه با اشعه ايكس گرفته مي شود، صورت مي گيرد.
مراحل عصب كشي دندان
براي درمان عفونت پالپ، بايد بافت ها و باكتري هاي آسيب ديده تخليه شوند. توصيه مي شود هميشه به سلامت دهان و دندان رسيدگي كنيد؛ اگر به موقع اين فرايند ها را انجام ندهيد، ملزم به كشيدن دندان خواهيد شد. از آنجايي كه دندان هاي جايگزين پروتزهاي مصنوعي مي باشند، همواره برايتان هزينه به بار مي آورند؛ پس بهتر است تا جايي كه امكان دارد دندان طبيعي خود را حفظ كنيد. در ادامه به بررسي مراحل انجام عصب كشي مي پردازيم:
مرحله اول: دهان بطور كامل بي حس مي شود.
مرحله دوم: دندانپزشك سوراخي در تاج دندان ايجاد مي كند تا به پالپ دسترسي داشته باشد.
مرحله سوم: تمامي ناحيه پالپ تخليه و پاكسازي مي شود.
مرحله چهارم: ناحيه پالپ و ريشه، مخصوصا نوك ريشه كاملا تراشيده و تميز مي شوند.
مرحله پنجم: پس از پاكسازي كامل ريشه دندان، دندانپزشك با دقت بالا، پالپ را پر مي كند و در ادامه دندان را براي عدم نفوذ باكتري ها مهر و موم مي كند.
مرحله ششم: روكش همان تاج مصنوعي است كه در مرحله آخر روي دندان را مي پوشاند. به همين دليل، فشار زيادي روي تاج اصلي دندان وارد نخواهد شد و احتمال شكستن آن كاهش مي يابد.
درمان مجدد بعد از عصب كشي!
اين امكان وجود دارد كه دندان طبق ارزيابي ها خوب نشود و علاوه بر درمان اوليه كه انجام شده بود، دوباره به درمان مجدد نياز پيدا كند. علت هاي عصب كشي ناموفق مي تواند يكي از موارد زير باشد:
- بدليل تنگي يا انحراف مجراي ريشه، قسمتي از پالپ در عصب كشي اول بدرستي و تميز درمان نشده است.
- در بعضي مواقع بدليل دشواري آناتومي دندان مثل انشعاب هاي فرعي مجراي ريشه، بايد دوباره عصب كشي شود.
- گذاشتن روكش يا ترميم هاي روي دندان، بعد از عصب كشي به تعويق افتاده است.
- ترميم غير اصولي دندان عصب كشي شده و آلودگي داخل دندان به بزاق دهان
- پديدار شدن خرابي جديد در بعضي از افراد
- شكستگي، ترك برداشتن و شل شدن روكش يا پركردگي دندان
سوالات متداول در درمان عصب كشي
آيا عصب كشي درد دارد؟
اگرچه شايد عصب كشي برايتان سخت به نظر برسد، اما تقريبا شبيه به پركردن عميق دندان است. در طي مراحل عصب كشي، دردي احساس نمي شود زيرا دارو هاي بي حسي تزريق مي شوند. براي درد هاي بعد از جراحي نيز، مسكن هايي براي شما تجويز مي شوند تا در شرايط ضروري مصرف كنيد.
آيا در دوران بارداري مي توان دندان را عصب كشي كرد؟
توصيه مي شود هيچگونه درمان زيبايي دندان ها در شرايط بارداري انجام نشود، به حز معالجه هاي ضروري دندان كه بايد انجام شوند. عصب كشي درماني است كه در هر مرحله اي از بارداري نبايد به تعويق بيفتد؛ اما به دليل نياز به عكس اشعه ايكس، پيشنهاد مي شود اين كار در سه ماه دوم بارداري صورت گيرد.
آيا در شرايط بيماري كرونا ميتوان براي مشكلات دندان دست نگه داشت؟
پيشنهاد مي شود براي اقدامات دندان پزشكي ضروري، هر چه سريع تر به دندانپزشك مراجعه كنيد. از جمله مشكلاتي كه مراجعه بابت آن ها الزاميست عبارتند از:
- ورم لثه، گونه يا صورت كه در گردن، چشم يا كف دهان پخش شده است.
- درد شديد كه باعث اختلال در خواب و تمركزتان شده است.
- زخم داخلي دهان كه حتي پس از گذشت دو هفته هنوز بهبود نيافته است.
- خونريزي بيشتر از ۲۰ دقيقه، يعني حتي با فشار محكم روي پانسمان هم بند نمي آيد.
- درد و يا احتمال صدمه ديدن گونه يا زبان بعد از شكستن دندان
- خونريزي دندان به دليل صدمه در ناحيه صورت
- كنده شدن دندان
عصب كشي دندان در خانه به چه شكل است؟
زماني كه دندان شما دچار ورم و عفونت مي شود استفاده از كمپرس آب سرد، يخ يا كيسه آب يخ، مي تواند مقداري از درد و التهاب دندانتان را كم كند.
زردچوبه بدليل خاصيت ضد التهابي قوي يكي ديگر از مواردي است كه التهاب و درد دندان را مي كاهد. زردچوبه را بايد با مقداري آب تركيب كرد تا حالت خميري بوجود آيد سپس آن را با پنبه، روي قسمتي كه درد مي كند نگه داريد.
روغن درخت چاي نيز در كاهش درد عصب دندان تاثير گذار است؛ شما مي توانيد چند قطره از اين روغن را روي جايي كه درد مي كند ريخته و ماساژ دهيد، يا مخلوط آن را با آب در دهان بچرخانيد.
مصرف آب نمك كه يكي از شناخته ترين راه هاي كاهش درد دندان است، بدليل خواص ضد عفوني كه دارد در كاهش عفونت ريشه ي دندان تاثيرگذار است. انجام همه اين كارها در ۳ الي ۴ بار در روز التهاب و درد دندان را كم مي كند.
عمر دندان عصب كشي شده چقدر است؟
براي درمان عصب كشي به دليل پوسيدگي دندان و عفونت پالپ، ريشه دندان را خارج كرده و درون آن را پر مي كنند. اين دندان هرچقدر هم معالجه شده باشد، چون صدمه ديده است نسبت به بقيه دندان هاي سالم مقاومت كم تري دارد. به همين خاطر عمر كمتري نسبت دندان هاي ديگر دارد؛ تقريبا دندان عصب كشي شده بين ۱۰ تا ۱۵ سال عمر دارند، البته استفاده از روكش دندان يا روش هاي ديگر، ماندگاري آن را افزايش مي دهند.
اگر دندان درد برطرف شد يعني نيازي به عصب كشي ندارم؟
اگر از دندان درد رنج مي بريد حتما بايد به آن اهميت دهيد، زيرا اگر عفونت كند خود به خود بهبود نمي يابد. اگر درد دندان را با بي خيالي رها كنيد، شرايط آن بدتر شده و دندان ها و استخوان هاي مجاور را هم درگير مي كند. همچنين مهم است اگر عفونت گسترش يافته باشد، احتمال موفقيت درمان عصب كشي پايين مي آيد.
سلامت دندان ها امري ضروريست، كه پيشنهاد مي شود هرگز مشكلات دهان و دندان را پشت گوش نيندازيد، بلكه با رعايت مسائل بهداشتي و مراقبتي، از بروز بيماري ها جلوگيري كنيد. عصب كشي يكي از راهكارهاي درمان مشكلات ريشه اي دندان است؛ در صورت بوجود آمدن خرابي در ريشه دندان ها با مراجعه و گرفتن مشاوره از پزشك متخصص، سعي در بهبود آن داشته باشيد. اميدواريم مطالعه اين مقاله، اطلاعات سودمندي را به شما منتقل كرده باشد.
دكتر سحر ميرآبا با بيش از 8 سال سابقه در زمينه دندان پزشكي مخصوصا زيبايي، با بهره گيري از بهترين تجهيزات و مناسب ترين مواد در محيطي كاملا بهداشتي آماده ارائه خدمات به شما زيبا جويان عزيز از سراسر كشور مي باشد. براي اطلاعات بيشتر و يا رزرو نوبت با شماره هاي زير تماس حاصل فرماييد: 02166375732 - 09100806916
از ارسال نظرات، انتقادات و پيشنهادات شما بسيار متشكريم.