كامپوزيت دندان چيست؟

زيبايي دندان ها علاوه بر سلامت دندان و دهان، از اهميت بالايي برخوردار است؛ زيرا بيشتر زيبايي دندان ها در لبخند هايي است كه بر لب مي آوريم. داشتن دندان هايي سفيد و همسان در عين سالم بودن، همواره اعتماد به نفس فرد را بالا مي برد، اما داشتن دندان هاي خراب، پوسيده و غير همسان از اعتماد به نفس فرد كم مي كند، لذا براي آشنايي بيشتر درباره كامپوزيت دندان در ادامه مطلب با ما همراه باشيد.

خرابي هاي دندان يا جرم هاي دندان تاثير زيادي در لبخند شما خواهند داشت. چرك هاي ناشي از مواد خوراكي كه در طولاني مدت نشانه هاي آن باقي مي ماند، صدمه هايي كه باعث شكستن دندان مي شوند، جدا شدن قسمتي از دندان بر اثر پوسيدگي يا شكستگي، مجموعه اتفاقاتي هستند كه باعث مي شود فرد به دنبال روش هايي براي ترميم و جلوگيري از ادامه پيدا كردن آن ها باشد. يكي از اين روش ها كامپوزيت دندان است.

گفتني است در عصر جديد با توجه به پيشرفت تكنولوژي و بوجود آمدن فناوري هاي جديد در علم دندانپزشكي، فراهم كردن يك لبخند زيبا كار غير ممكني نيست. شما مي توانيد با بررسي وضعيت دهان و دندان و شرايط مالي خود، در جهت بهبود سلامتي و زيبايي دندان هايتان اقدام كنيد. همچنين تكنيك هاي متفاوتي براي زيبا سازي دندان ها وجود دارند كه فرد مي تواند با در نظر داشتن شرايط خود، يكي را انتخاب كند.

راز زيبايي دندان ها 

تركيبات كامپوزيت ها به شكلي است كه در صورت مخلوط شدن با هم، باعث شكل گيري يك ماده دنداني انعطاف پذير و مقاوم مي شوند. از اجزاي سازنده كامپوزيت مي توان به مواد پر كننده اشاره كرد كه معمولا با تركيبي از پلاستيك، پودر شيشه غير خطرناك، قطعات سراميكي و رنگ دندان تهيه مي شود. اين مواد در ماتريس رزين قرار گرفته تا مقاومت كامپوزيت را بدست آورند. ماده كامپوزيت در حالت معمول به شكل خمير است و در بسته بندي هاي سرنگي تيره رنگ به دست ما مي رسد. يكي از ويژگي هاي كامپوزيت اين است كه با قرار گرفتن در معرض نور، جنس ماده آن سفت و سخت خواهد شد. اين مواد در ترميم دندان هاي خراب يا آسيب ديده استفاده مي شوند و به اين ناحيه مقاومت لازم را بر مي گردانند.

ارزيابي دندانپزشك 

طبق نظر و ارزيابي پزشكان همه كامپوزيت ها برابر نيستند و تفاوت ميان آن ها در دو ويژگي كليدي است. يكي كاركرد مكانيكي، يعني نحوه عملكرد كامپوزيت كه به ميزان قدرت آن، نحوه سايش در دهان و چسبندگي آن ها اشاره دارد و ديگري زيبايي كامپوزيت كه به بيان ساده تر به ظاهر و زيبايي مواد اشاره مي كند. امروزه كامپوزيت دندان كاربرد زيادي مخصوصا در زمينه ترميم و زيبايي در دندانپزشكي دارد، همچنين معروف ترين كاربرد آن پر كردن دندان ها براي جلوگيري از پوسيدگي است. تركيبات ديگري هم براي پر كردن دندان ها مانند طلا، آمالگام و... وجود دارد كه شايد ديده باشيد.

اگر دندان هاي جلويي شما دچار خرابي يا صدمه شده باشند، بهتر است فقط از كامپوزيت براي زيبايي و رفع اين مشكل استفاده كنيد. در ترميم دندان، اين ماده بسيار مفيد و كاربردي است بصورتي كه حتي در ارتودنسي براي اتصال براكت به دندان ها مورد استفاده قرار مي گيرد. با توجه به تحقيقات صورت گرفته از دندانپزشكان، بيشترين و محبوب ترين كاربرد كامپوزيت دندان، پر كردن و ترميم دندان هاي آسيب ديده و رفع عيوب ظاهري، روي دندان هاي جلويي يا پشتي است؛ بيشتر افراد به دليل زيبايي طبيعي از آن استقبال مي كنند.

همچنين اين مواد در فرآيندي با نام اصلاح طرح لبخند براي رفع مشكلات ظاهري دندان بكار گرفته مي شود كه به آن كامپوزيت ونير مي گويند. هم رنگ بودن كامپوزيت با دندان هاي طبيعي و شباهت به دندان اصلي، باعث شده است براي ترميم و بهبود پوسيدگي در دندان هاي موجود در طرح لبخند، از آن استفاده شود. قابل ذكر است به دليل تكنولوژي كامپوزيتي نانو، مواد كامپوزيتي از كيفيت بالايي برخوردار هستند و به همين راحتي ها فرسوده نمي شوند.

مزاياي پر كردن كامپوزيت 

دلايل زيادي براي محبوبيت كامپوزيت دندان وجود دارد كه حدود 50 سال است در ميان مردم دنيا جا افتاده است. در ادامه آن ها را ذكر خواهيم كرد.

افزايش طول عمر دندان: در صورت آسيب يا خرابي دندان ها، با پر نكردن دندان احتمال پوسيدگي زود هنگام آن فراهم مي شود كه در نتيجه بايد آن را به كلي جدا كرد. اين عمل جدايي، علاوه بر هزينه بالا، به زمان بهبودي طولاني تري نياز دارد. با استفاده از كامپوزيت دندان ديگر نياز به كشيدن كامل دندان نيست.

طبيعي بودن رنگ كامپوزيت: از نظر زيبايي بسياري از افراد كامپوزيت را انتخاب مي كنند چرا كه همرنگ ساير دندان ها ساخته مي شود و تفاوت رنگي حس نمي شود؛ همچنين باعث بيشتر ديده شدن دندان ها از مواد آمالگام مي شود.

كامپوزيت دندان تاثير قابل ملاحظه اي در به حداقل رساندن پوسيدگي دندان و عفونت هاي خطرناك ناشي از آن، خواهد گذاشت.

در مواردي همچون ترك برداشتن، شكستگي دندان، پوسيدگي و... از پر كردگي كامپوزيت براي ترميم استفاده مي شود؛ به اين صورت كه قسمت آسيب ديده دندان خارج مي شود و با كامپوزيت پر مي شود. پس چنانچه در اتفاقاتي دچار لب پر شدن يا شكستگي دندان شديد، جاي دلسردي نيست چون اصلاح و ترميم متناسب با رنگ طبيعي دندان هاي ديگر انجام خواهد شد.

افرادي كه ترس از دندانپزشكي دارند، بايد بدانند كامپوزيت كار بسيار ساده اي است و به سرعت انجام مي گيرد. در روشي كه از آمالگام استفاده مي شود، قسمت زيادي از دندان جدا مي شود كه باعث ضعف در خود دندان خواهد شد. اما در كامپوزيت بخش كم تري از دندان برداشته مي شود كه باعث ماندگاري قدرت اصلي خود دندان خواهد شد.

اتصال به دندان اصلي 

يكي ديگر از نكات مورد توجه در كامپوزيت دندان، اتصال آن ها به دندان اصلي شماست. اين اتصال بايد به نحوي باشد كه به دندان هاي كناري هيچ صدمه اي وارد نكند. مدت زمان معالجه در يك جلسه به اتمام مي رسد و زمان بسيار كمي را به خود اختصاص مي دهد. هنگامي كه شما وارد مطب مي شويد، دندان شما توسط يك ماده باندينگ آماده مي شود. اين ماده در ابتدا روي دندان قرار گرفته سپس به كامپوزيت ونير چسبيده و به دندان طبيعي پيوند مي خورد. وظيفه اين ماده افزايش قدرت و استحكام دندان هاست. در حقيقت ونير كامپوزيت دندان ها مراحلي ساده و نتايج زيبايي دارد. همچنين به سرعت انجام مي شود و علاوه بر حس نكردن درد، برگشت پذير است.

بهترين كامپوزيت براي دندان 

امروزه انواع زيادي از كامپوزيت ها در بازار يافت مي شوند كه هر كدام كاربرد مختص به خودشان را دارند و تركيبات موجود در آن ها مي تواند در مقاومتشان تأثير بگذارد. تنها راه فهميدن اين كه كدام كامپوزيت خاص براي شما مناسب است يا خير، مشاوره گرفتن از يك متخصص در اين زمينه است. با در ميان گذاشتن اهداف و نياز هاي خود با او، پس از بررسي تمامي موارد، دندانپزشك قادر خواهد بود كامپوزيت مناسب شما را با توجه به برند و رنگ مناسب، پيشنهاد بدهد.

طول عمر كامپوزيت چقدر است؟

ماندگاري كامپوزيت به‌ علل مختلفي‌ مانند جنس دندان ها، رعايت بهداشت و عادات غذايي مرتبط است. رعايت بهداشت در برابر دندان ها باعث افزايش طول ماندگاري كامپوزيت خواهد شد. همچنين جويدن خوردني هاي سخت مي تواند به دندان ها آسيب جدي وارد كند؛ اكثر دندانپزشكان پس از عمل جراحي، به بيمار رژيم غذايي نيز ارائه مي دهند كه با توجه به آن مصرف نوشيدني ها و خوراكي هايي كه در ايجاد رنگ و لكه تأثير گذارند، همانند چاي يا قهوه، كنترل مي شود.

البته گفتني است مسواك زدن با مسواك ملايم و خمير دندان هاي غير ساينده از جمله عوامل مهمي است كه مي تواند طول عمر كامپوزيت ها را بالا ببرد. در صورتي كه كامپوزيت به‌ درستي انجام شود و پس‌ از آن‌ بيمار نيز مراقبت هاي لازم را جدي بگيرد، مي توان گفت كه كامپوزيت جزو يكي‌ از مقاوم ترين درمان ها در حوزه دندانپزشكي به حساب مي آيد.

با گذشت زمان و در نظر گرفتن روش ها و تكنيك هاي پياده سازي كامپوزيت دندان، مقاومت و ماندگاري كامپوزيت افزايش يافته است. اما نسبت به روكش هاي پرسلن مي توان مقاومت پايين تري را حس كرد؛ ممكن است بعد از چند سال كامپوزيت، مانند دندان هاي معمولي دچار لب پريدگي و يا شكستگي شود. با رعايت اصول و قوانين مراقبت از آن ها، انتظار مي رود كه به صورت ميانگين 5 تا 7 سال دوام داشته باشند. پس از طي اين مدت، فرد بايد براي ترميم و رسيدگي به كامپوزيت هاي خود اقدام كند.

علل تعويض كامپوزيت

اگر به تدريج لثه ها به عقب كشيده شوند و بين ريشه دندان و روكش فاصله اي پديدار شود احتمال بوجود آمدن لكه يا خطي ظريف به رنگ قهوه اي روي اين حاشيه وجود دارد. با افزايش عمر و كهنه شدن كامپوزيت، در صورت تحمل فشار ناشي از فعاليت هاي روزانه مانند خورد و خوراك، ممكن است روكش ها خرد يا لب پر شوند. همچنين كامپوزيت ها در اثر تغييرات ناشي از درآوردن يا كشيدن دندان، متحمل فرسايش و پوسيدگي مي شوند.

نكات مهم در مراقبت از دندان‌هاي كامپوزيت شده

حفظ بهداشت دهان و دندان، بعد از انجام عمل يكي از نكاتي است كه در افزايش عمر كامپوزيت از تاثير زيادي برخوردار است. با يادگيري روش صحيح مسواك زدن بعد از هر وعده غذايي و همچنين استفاده از نخ دندان، دندان هايتان را سالم نگه داريد، همچنين استفاده از خمير دندان هاي ساينده توصيه نمي شود. در اين رابطه مي توانيد از دندانپزشك خود مشورت بگيريد تا در جواب بهترين راه حل را پيشنهاد دهد. در برخي شرايط استفاده از مسواك هاي برقي نيز توصيه مي شود، تا بهداشت دهان و دندان رعايت شود.

استعمال دخانيات

دوري از استعمال دخانيات يكي از موارد بسيار مهم است كه به روند بهبود كامپوزيت كمك بسزايي مي كند. تغيير رنگ تنها اثر سيگار بر كامپوزيت دندان نيست؛ يكي از مخرب ترين اثرات سيگار بر كامپوزيت، جدايي اتصال بين كامپوزيت و ميناي دندان هاي شماست. به همين علت بعد از طي مدتي كه به صورت مرتب اقدام به مصرف سيگار كرديد، مشاهده خواهيد كرد كه لمينت يا كامپوزيت دندان شما جدا خواهد شد. دليل اين موضوع آن است كه كامپوزيت هاي ونير هيچ مقاومتي در برابر سيگار ندارند و همانگونه كه استعمال سيگار بر روي دندان هاي شما تاثيرگذار است، به همان شكل نيز باعث پوسيدگي ونير كامپوزيت شما مي شود. توصيه دندانپزشكان و متخصصان مربوط به حوزه كامپوزيت اين است كه قبل از نصب كامپوزيت حتما سيگار خود را ترك كنيد.

مصرف خوراكي ها

در مصرف خوراكي ها و غذا ها بايد حساسيت هايي را در پيش بگيريد؛ بريدن يا شكستن اشياء با دندان ها، باز كردن درب بطري يا گاز گرفتن خوردني هاي سفت صدمه هاي زيادي وارد مي كند. دندانپزشكان توصيه مي كنند در ابتداي دوران كامپوزيت كه دندان ها در حال يكسان سازي هستند، از خوراكي هاي نرم بيشتر مصرف شود. نوشيدن قهوه، چاي و نوشابه هاي رنگي را كنترل كنيد و از ميزان آن بكاهيد. پس از مصرف انواع سس هاي خوراكي و همچنين غذا هاي رنگ دار دندان هاي خود را مسواك بزنيد؛ چرا كه تركيبات تشكيل دهنده كامپوزيت ها طبيعي بوده و همانند دندان هاي طبيعي ما، خاصيت تغيير رنگ دارند، پس حتما از مسواك استفاده كنيد.

چنانچه در مراقبت‌ از آن ها كم كاري كنيد، با بروز تغيير رنگ دچار استرس خواهيد شد. البته به طور طبيعي در گذر زمان دندان ها دچار تغيير رنگ مي شوند كه اين موضوع باعث مي شود تا براي زيباي دندان ها و طرح لبخند، اقدام كنيد. پس از طي كردن هفته هاي ابتدايي ريكاوري و استراحت، منعي در مصرف مواد خوراكي نخواهيد داشت. مگر اينكه متخصص مواردي را براي شخص شما در نظر گرفته باشد كه از مصرف آن ها بايد پرهيز كنيد.

دندان قروچه

افرادي هستند كه از دندان قروچه (فردي كه دندان هايش را به هم مي سايد اما در حال جويدن چيزي نيست.) رنج مي برند. بهتر است اين افراد با مشورت از پزشكان متخصص بصورت تخصصي اين مشكل را برطرف كنند و يا با استفاده از ابزار هايي مانع از ساييدن دندان ها به يكديگر شوند. در كل، اصطكاك زياد دندان ها روي هم، مي تواند به كامپوزيت ها آسيب جدي وارد كند.

فعاليت ورزشي

در صورت داشتن فعاليت ورزشي حرفه اي در زمينه خاصي و احتمال ضربه خوردن به فك يا دهان، حتما اين موضوع را با پزشك خود در ميان گذاشته و از محافظ دندان استفاده كنيد. هر آسيبي كه به دندان هاي شما وارد شود، مي تواند به كامپوزيت هم وارد شود.

محدوديت سني!

افراد در همه سنين قادر به انجام اين عمل زيبايي هستند، اما متخصصان دندانپزشكي تا پيش از 18 سالگي را توصيه نمي كنند، چرا كه در سنين زير هجده سال، رشد استخوان فك وجود دارد و احتمال تغيير شكل دادن كامپوزيت زياد است. در شرايط خاص كه توسط دندانپزشك معين مي شود، امكان استفاده از كامپوزيت وجود دارد.

انواع مختلف رنگ كامپوزيت دندان

كامپوزيت ها و مخصوصا كامپوزيت ونيرها طي سال هاي گذشته استقبال زيادي داشته اند و به عنوان يكي از بيشترين خواسته هاي زيبايي در كلينيك هاي دندانپزشكي، محسوب مي شوند. در ابتداي استفاده از اين روكش ها، لازم است رنگي مناسب، با سليقه فرد و نظر پزشك انتخاب شود. هر شخص با توجه به طيف رنگي انتخاب شده، برنامه اي مشخص براي كامپوزيت خود دريافت مي كند. استفاده از طيف رنگي به شما قدرت بالايي در انتخاب رنگ دندان هايتان خواهد داد و به ما در ايجاد ظاهري طبيعي تر كمك مي كند.

عموما روكش ها در چهار دسته رنگي قرار مي گيرند كه شامل رنگ هاي؛ زرد مايل به قرمز، قهوه اي مايل به قرمز، خاكستري و خاكستري مايل به قرمز مي باشد. در هر كدام از اين دسته ها ۱۱ زير مجموعه، براي شخصي سازي بيشتر بيمار وجود دارد. برخي از سيستم هاي رنگي دسته پنجم را پياده سازي مي كنند كه آن ها را به سايه هاي بليچ شده مي شناسند. در اين باره بيشتر دندانپزشكان توصيه دارند، روكش هاي دنداني بايد دو سايه روشن تر از دندان هاي واقعي باشند تا نهايتاً ظاهري طبيعي تر براي دندان ها بوجود آيد. اگر در انتخاب رنگ نظر خاصي داشته باشيد، لازم است از دندانپزشك خود مشورت بگيريد، چرا كه هدف از اين كار براي هر بيماري متفاوت است، اما آن چيزي كه اهميت دارد، ظاهر واقعي دندان هاي شما در انتهاي اتصال كامپوزيت ونير ها است.

علل انتخاب رنگ

عوامل مختلفي در انتخاب رنگ تأثيرگذار هستند، كه يكي از آن ها ظاهر طبيعي دندان هاست. رنگ هاي به شدت سفيد، ظاهر طبيعي دندان ها را از بين مي برند چرا كه دندان هاي طبيعي هم پس از گذشت زمان، رنگ خود را از دست مي دهند. عامل ديگري كه وجود دارد، فرم صورت شماست. براي صورت هاي بيضي شكل، خوب است از دندان هاي مربعي استفاده شود، چون صورت را تو پر تر نشان مي دهند. اگر فرم صورت مانند قلب باشد، استفاده از دندان هاي گرد و كوتاه پيشنهاد خوبيست، همچنين از دندان هاي كشيده، براي چهره هاي گرد نيز مي توان استفاده كرد.

نقش تخصص دندان پزشكي در موفقيت كامپوزيت

با توجه به اينكه تمامي مراحل انجام كامپوزيت و اصلاح طرح لبخند تنها در يك جلسه انجام مي شود، مهارت، دقت و تجربه دندانپزشك در اين زمينه بسيار مهم است. براي نمونه ايجاد فرم طبيعي دندان و بهره مندي از تكنيك زيرسازي، با انجام دو لايه كامپوزيت، از مواردي است كه درخشندگي و تميزي كامپوزيت را به دندان هاي طبيعي بسيار نزديك مي كند.

مشكلات كامپوزيت دندان

در صورتي كه كامپوزيت به صورت غير اصولي انجام شود، مشكلات زير را در پي خواهد داشت:

گير غذايي

التهاب لثه

پوسيدگي

بوي دهان

خواسته بيمار!

بايد دانست كه انجام لمينت يا كامپوزيت دندان به سادگي نقاشي روي كاغذ نيست، يعني طوري نيست كه دندانپزشك تنها طبق نظر بيمار عمل كند! اين درمان ها محدوديت هاي زيادي دارند، و بايد قبول كرد كه بعضي از خواسته هاي بيماران قابل پياده سازي نيستند. پس قبل از اقدام به لمينت يا كامپوزيت دندان، مشكلات و خواسته هاي خود را بطور كاملا واضح با دندانپزشك در ميان بگذاريد تا بهترين تصميم را به شما بگويد، دندانپزشك بايد كاملا با انتظار بيمار آشنا باشد تا بتواند به درستي تصميم گيري كند. خوب است پيش از هر عمل جراحي زيبايي، احساسي تصيميم گيري نكنيد و تمام زواياي آن را بررسي كنيد. اگر احساسي جراحي كنيد و انتظار شما برآورده نشود، قطعا مشكلات و گرفتاري هاي زيادي هم براي دندانپزشك و هم براي بيمار در پي خواهد داشت.

يكي از موضوعاتي كه در عمل هاي زيبايي دندان مطرح است تعداد دندان هاي نيازمند عمل است. در اين باره اصل و قاعده خاصي وجود ندارد و بستگي به شرايط دندان هاي هر فرد و انتظار او از عمل زيبايي دارد. بعضي مشكلات با درمان يك يا چند دندان قابل حل هستند و گاهي كل دندان هاي طرح لبخند نيازمند به اصلاح هستند. اما در درمان هاي زيبايي، ناحيه طرح لبخند شامل ۸ تا ۱۰ دندان در قوس فك مي شود كه به ويژگي هايي مانند فرم و قوس فك، فرم لب و دهان، موقعيت فك هم بستگي دارد.

پيشنهاد ما

اما پيشنهاد ما مشاوره با دندانپزشك مورد اعتمادتان است تا درمان هاى ضروري با در نظر گرفتن ميزان آسيب ها، اولويت بندى و زودتر انجام شود، و موارد غير اورژانسي را نيز با تأخير انجام دهد تا از روند رو به جلوي مشكلات جلوگيري شود. البته براى يك مشكل، ممكن است درمان هاي مختلف با هزينه هاى متفاوتي وجود داشته باشد كه در جلسه مشاوره با پزشك، درباره آن ها صحبت خواهد شد.

قيمت كامپوزيت

هزينه نهايي بستگي به كيفيت تركيبات موجود در كامپوزيت دارد، براي مثال سراميك مورد استفاده در لمينت هزينه بالاتري نسبت به رزين كامپوزيت دارد. سطح عمل انتخاب شده توسط دندانپزشك، ضخامت دندان ها، تعداد دندان هايي كه نياز به درمان دارند، تجربه و مهارت، مواردي هستند كه مي توانند بر هزينه ها تاثيرگذار باشند. پايين ترين قيمت ها مربوط به كامپوزيت ونير مي باشد كه به نسبت هزينه هاي لمينت تقريبا نصف است. يكي از علل پايين بودن قيمت ونير كامپوزيت اين است كه، ونير دندان در مطب پزشك تهيه مي شود و بر خلاف لمينت دندان كه در دو جلسه صورت مي گيرد، فقط در يك جلسه به پايان مي رسد. البته كامپوزيت ماندگاري لمينت را نخواهد داشت و در شرايط خوشبينانه، بين 5 تا 7 سال مي باشد كه بعد از آن، مجددا نياز به بررسي دارد.

سخن آخر

در اين مطلب به چيستي كامپوزيت دندان و بررسي اصلاح طرح لبخند با استفاده از كامپوزيت پرداخته شد. اين روش با توجه به اهميت و ميزان خاص بودن شرايط، كاربرد هاي زيادي دارد. اگر شما دچار مشكلاتي نظير ساييدگي دندان، فاصله بين دندان ها، لب پر شدن دندان و… هستيد، استفاده از كامپوزيت پيشنهاد مي شود. در اين روش، دندانپزشك ابتدا شما را معاينه و بر اساس نتايج بدست آمده، نوع كامپوزيت را براي دندان هايتان مشخص مي كند. همانطور كه گفته شد تمام اين اقدامات تنها در يك جلسه انجام مي شود و اين موضوع از مزيت هاي شاخص اين شيوه درماني است. دندان جزو مهم ترين قسمت هايي است كه باعث زيبا تر شدن صورت و لبخند شما از هر زمان ديگر مي شود، به همين علت مسائل مربوط به دندان هايتان را ناديده نگيريد و به صورت دوره اي براي معاينه حتما اقدام كنيد.

از دريافت نظرات شما بسيار خوشحال مي شويم، همچنين مي توانيد با نظر دادن به ديگران كمك كنيد.